Euskadiko gizarte ekimeneko zentro bereziek pandemia gainditu dute eta desgaitasuna duten 8317 pertsonari eman diete lana

DONOSTIA, 2023ko maiatzak 10. Euskadiko gizarte ekimeneko zentro berezien enpleguak indartsu gainditu du pandemia eta 8.317 langilera iritsi zen iaz, eta kopuru hori inoiz ez da lortu, covid-19aren ondoren iaz izandako ziurgabetasuna gorabehera. Gaur goizean Donostian aurkeztutako balantzeak agerian utzi duenez. EHLABE, Euskal Herriko Lan Babestuaren Elkartea, 14 erakundek osatzen dute eta ehun bat enplegu zentrotan egiten dute lan. Hala, Euskadiko enplegu zentro bereziek aurreko urtean baino 218 pertsona gehiagori eman zieten lana, eta horietatik 152k laguntza premia handiagoak zituzten (gaixotasun mentala, desgaitasun intelektuala edo % 65etik gorako desgaitasun fisikoa edo sentsoriala duten langileak), aurreko urtean baino 53 gehiagok, EHLABEko erakundeek gehien nabarmentzen duten zereginetako bat da. EHLABEko erakundeek, era berean, enplegu arruntean 166 lanpostu berri sortzea lortu zuten, hau da, zentro berezietatik enplegu arruntera jauzia, beste helburu nagusietako bat. Horietatik guztietatik, laguntza premia handienak dituzten desgaituna dutenentzako lanpostuak ere gehien-gehienak izan ziren: 142.Horrela, EHLABEko zentroetan laguntza premia gehien dituzten desgaitasuna duten pertsonen ehunekoa % 59 da; horietatik % 29k desgaitasun intelektuala dute, eta % 26k gaixotasun mentala.

Hauek dira gaur goizean Donostiako Kursaalean EHLABEren balantzean aurkeztu dituzten datu nagusietako batzuk. Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailburuorde Alfonso Gurpeguik eta EHLABEko presidente Asier Vitoriak adierazi dutenez, “Lanbidek eta EHLABEk lankidetza estua dute desgaituentzako enplegagarritasun zerbitzu espezializatuak kudeatzeko, batez ere laguntza premia handienak dituzten pertsonenak”. Vitoriak azpimarratu duenez, “gizarteratzeko eta laneratzeko euskal eredua erreferentzia izaten jarraitzen du desgaitasunaren eta enpleguaren sektorean, bai estatuan, bai Europan”. Horrela, EHLABE-k rol erabakigarria garatuko du ekonomia sozialaren hiriburutzan, Donostiari dagokiona aurten, enpleguko zentro bereziek duten balio sozial eta ekonomikoa kontuan hartuta. “Ekonomia justuagoa, berdintasunezkoagoa eta parte-hartzaileagoa, integratzaileagoa, eta, batez ere, pertsonak erdigunean jartzen dituen ekonomia” bultzatzea da helburua, ekonomia sozial osoaren intentzioa.

Izan ere, enplegu zentro berezien gizarte balio integratu handia da EHLABEren balantzeak ematen duen beste berezitasunetako bat; izan ere, enpresa jarduerek zein gizarte kontabilitatearen bidez desgaitasuna duten pertsonen enplegagarritasuna hobetzeko ekintzek sortzen duten irismen soziala monetizatu du balantzeak. Zehazki, EHLABEko erakundeek iaz 7 euro sortu zituzten Administraziotik jasotako euro bakoitzeko. Gizarte balioari buruzko azterlan honetan, besteak beste, honako hauek sartzen dira: desgaitasuna duten pertsonen soldatak, prestakuntza eta lan orientazioa, lehiakortasunean eta enpresa sarean duen eragina, kotizazio gabeko pentsioetako aurrezkiak, eta familiei legozkiekeen osasun gastuetan edo zaintza eta kontziliazio denboran aurreztutakoa. Langabezi tasa baxuena “Joan den urtean, oraindik ere pandemiaren osteko ziurgabetasunak markatutako ekitaldian, EHLABEko kide diren gizarte ekimeneko erakundeek lan handia egin dute, administrazio publiko, bezero eta gainerako eragile erreferente guztiekin batera.

Lan horren ondorioz, desgaitasuna duten pertsonentzako enplegu berriak sortu dira, pandemiaren aurreko enplegu zifrak gaindituta”, azaldu du Vitoriak. Izan ere, Euskadin dago desgaitasunen bat duten pertsonen langabezia indize txikiena Estatuan: % 16,5, eta Estatuan, berriz, % 23,9. EHLABEn integratutako lan zentroek beste zerbitzu batzuk ere ematen dizkiete desgaitasuna duten pertsonei, enplegagarritasuna bultzatzeko eta garapen soziolaborala errazteko edo autonomia pertsonala sustatzeko, eta, horrekin batera, gizartearen aintzatespena eta balioespena bultzatzeko. Ildo berean, EHLABEk orientazioa zerbitzuak eskaini zizkien desgaitasuna duten 4125 pertsonari. Gizarteratze-laneratze gaitasunak eskuratu zituzten lan bat egiteko eta horietatik, %35ek lana lortu dute. EHLABE, gaur egun, honako erakunde hauek osatzen dute: Gureak, Sutargi eta Katea Legaia, Gipuzkoan; Lantegi Batuak Fundazioa, Taller Usoa Lantegia, Taller Ranzari Lantegia, Talleres Gallarreta, Bidaideak, Bizgorre, Eragintza Fundazioa eta Apnabi, Rafaela María Elkartea, Bizkaian; eta Indesa eta RAEP, Araban.

Aurten, EHLABEk jarduera errentagarri eta iraunkorrak sortzen jarraitzeko helburua du, “Euskadiko desgaitasunen bat duten pertsonentzako lan aukera ireki, inklusibo eta irisgarri berriak sortzen jarraitzeko”.